Naar een vitaal en aantrekkelijk platteland

Meervoudig ruimtegebruik speelt in deze opgave een sleutelrol. Om nieuwe vormen van landbouw, natuur, recreatie en wonen een plek te geven, dient er voldoende ruimte te zijn om te schuiven met huidige grondgebruiksvormen én om experimenten met kringlooplandbouw en nieuwe functiecombinaties tot wasdom te laten komen. In de kernrandzones, de dynamische gebieden rond dorpen en steden, zou actiever gestuurd kunnen worden op de vorming van ‘interactielandschappen’, waar boeren, ondernemers en burgers samen kunnen optrekken.

Van oudsher functioneren de landerijen rondom woonkernen als ‘bijkeukens’. Functies die veel ruimte nodig hebben of overlast veroorzaken belanden vaak buiten de rode contour, in de randzone. Door de jaren heen zijn deze gebieden verdicht geraakt, met alle gevolgen voor de ruimtelijke kwaliteit en de bereikbaarheid van het buitengebied van dien.

Onze inzending wil een verandering teweeg brengen door de kernrandzones als een zelfstandige legenda-eenheid erkennen om de omschakeling van ‘kernrand’ naar ‘kernland’ te maken. In deze kernlanden bestaan de kringlopen uit korte lijnen tussen energie, actoren en gebruikers. Daarbinnen wordt regelgeving versoepeld en richtlijnen ingesteld. Onder het mom van ruilverkaveling 2.0 vinden ‘schuifoperaties’ plaats zodat in de kernlanden ruimte ontstaat voor nieuwe ondernemers.  Daarbinnen wordt regelgeving versoepeld en richtlijnen ingesteld. Onder het mom van ruilverkaveling 2.0 vinden ‘schuifoperaties’ plaats zodat in de kernlanden ruimte ontstaat voor nieuwe ondernemers. Op die manier kan het potentieel van deze dynamische gebieden worden benut en kunnen ze als startplekken voor de noodzakelijke transformatie van het platteland worden ingezet. Middels een methodische aanpak ontstaat een nieuw landschap van kernlanden.

1. Inventarisatie van de belangrijkste gebiedsopgaven (urgenties) die kunnen dienen als motoren voor verandering. We definiëren voor deze regio energietransitie, waterhuishouding, ruimtelijke kwaliteit en vrijkomende agrarische bebouwing.

2. De gebiedsopgaven worden in kaart gebracht in een synthesekaart waarbij per gebied de belangrijkste urgenties worden vastgelegd. Er ontstaan families van kernlanden met per familie een eigen ontwikkelkader waarin de kernkwaliteiten, doelen en opgaven staan beschreven.

3. Binnen aangepaste regels en richtlijnen per landschapsfamilie kunnen nieuwe vormen van eigenaarschap op basis van oude principes van de commons gestalte krijgen. Zo komen de beoogde ‘interactielandschappen’ tot leven.